Column: Je moet beter zijn dan de supermarkt

20 tips waarmee je het woord ‘speciaal’ écht gaat verdienen

door: Jan-Willem Grievink, Founder en Adviseur, FoodService Instituut Nederland

Een visspeciaalzaak moet écht iets anders verkopen dan de supermarkt. Dat lijkt zo vanzelfsprekend dat het een dooddoener is. Maar niets is minder waar. Supermarkten zijn aan het verluxen en stoppen steeds meer verskwaliteit en beleving in hun winkelformules. Vooral Albert Heijn en Jumbo doen dat. Maar zelfs een discounter als Lidl voegt alleen maar meer vissoorten toe in zijn assortiment, vooral rond de feestdagen. En niet alleen dat, ze winnen ook voortdurend prijzen als het gaat om kwaliteit.

Fotobijschrift:
Zorg dat je winkel duidelijk anders en beter is dan de supermarkt. Informatie en voorlichting zijn essentieel. Minimaal 60% van het assortiment moet bestaan uit producten/gerechten die de supermarkt niet heeft. En… een visspecialist moet het aandurven om zijn klanten voorlichting (of zelfs les) te geven over hoe je vis gaat bakken. En wat betreft het ultieme uitje voor je klanten? Waarom niet laten sparen voor een dagje uit op een viskotter?

Als visspecialist kun je je dus niet veroorloven door maar achterover te leunen en te blijven doen wat je altijd deed. Het motto “wij zijn de visspeciaalzaak, wij hebben altijd een voorsprong als het om kwaliteit gaat”, dat gaat niet meer op. Richting 2030 zul je gaan zien dat met name de grote supermarkten een inhaalslag gaan maken op gebied van visassortiment. Zelfs ambachtelijke visafdelingen op ijs zullen straks niet meer ‘vreemd’ zijn in sommige supermarkten. In de Verenigde Staten zien we dat overigens al volop en ook in West-Europa gaat dat gebeuren. Nederlandse supermarkten lopen overigens altijd wat achter bij de trends uit de VS.

Als visspecialist kun je je dus niet veroorloven door maar achterover te leunen en te blijven doen wat je altijd deed. Het motto “wij zijn de visspeciaalzaak, wij hebben altijd een voorsprong als het om kwaliteit gaat”, dat gaat niet meer op. Richting 2030 zul je gaan zien dat met name de grote supermarkten een inhaalslag gaan maken op gebied van visassortiment. Zelfs ambachtelijke visafdelingen op ijs zullen straks niet meer ‘vreemd’ zijn in sommige supermarkten. In de Verenigde Staten zien we dat overigens al volop en ook in West-Europa gaat dat gebeuren. Nederlandse supermarkten lopen overigens altijd wat achter bij de trends uit de VS.

Wat kun je doen om ‘anders’ te zijn?

Maar hoe kun je dan als visspecialist dat onderscheid met de supermarkt uitbouwen, terwijl je weet dat je het op prijs nooit gaat winnen van die supermarkt? Ik ga het heel praktisch maken door een lijst op te sommen hoe je dat als visspecialist moet gaan doen.
1. Zorg er allereerst voor dat je weet wat supermarkten aan het doen zijn. Ga dus regelmatig kijken bij de trendsettende supermarkten.
2. Kijk naar het assortiment van de supermarkt, vooral ook tijdens de feestdagen. En koop wat producten, ga het bakken en proef dan eens hoe het smaakt.
3. Ga na waar ze hun vis vandaan halen en ga eens praten met die leverancier. Dat zou je als organisatie ook kunnen doen overigens.
4. Als je dat allemaal hebt gedaan, dan weet je wat je te doen staat. Je kunt je niet veroorloven om dat populaire visassortiment van de supermarkt niet óók te voeren. Maar zorg er dan voor dat jullie kwaliteit toch nét aantoonbaar ‘beter’ is en er ook beter uitziet.

Het betere assortiment

5. Zeker 60% van jullie assortiment moet bestaan uit producten die de supermarkt niet voert. Wees heel zorgvuldig met de selectie daarvan.
6. Dat assortiment kun je wisselen. Regelmatig wat nieuws proberen.
7. Laat de consument die bijzondere vissoorten ook eens proeven.
8. Je moet het aandurven om de consument te leren ondervinden wat lekker is.
9. Laat merken dat jullie écht verstand hebben van vis, van vissoorten, van schoonmaken, van bakken, stoven etc. Laat dat op een of andere manier in de winkel zien. Via posters, via tips, filmpjes op grote schermen enzovoort.

Nonfoods en bijgerechten toevoegen

10. Zorg dat je ook alles rondom vis in de winkel hebt. Van bestek, borden, schalen, servetten, vochtige doekjes, tot en met ovens (desnoods rook-ovens en barbecues).
11. Je kunt de consument laten sparen voor leuke ‘hebbedingen’, zoals een serie ovenschalen of luxe visbestek. Als je dat dan – met een spaaractie – tegen kostprijs aanbiedt, dan heeft de consument toch nog heel veel voordeel.
12. Uiteraard heb je dan ook allerlei aanvullend assortiment in huis zoals alle mogelijke viskruiden, sausjes en componenten waarmee de consument zelf salades kan maken.
13. Kant en klare salades, maaltijden met vis, hapjes voor een avondje en ter plekke te nuttigen gerechten horen er uiteraard ook bij in jullie winkels.
14. Erg belangrijk is het aanbieden van de perfect wijn bij visgerechten. Met die wijn kun je zelfs goedkoper zijn dan de wijnwinkel.
15. Heel veel van deze dingen kun je samen met collega’s organiseren, je hoeft het wiel niet steeds zelf uit te vinden.

Verhalen vertellen en laten zien

16. Een groot deel van de consumenten weet helemaal niets van vis en zeker ook niet hoe je het klaar maakt en hoe je het echt tot een delicatesse op tafel maakt. Herken deze mensen in je winkels en vertel hen hoe ze dat kunnen doen.
17. Zorg dat je filmpjes op je website (met een link naar YouTube) hebt staan waarin je uitlegt hoe je vis het lekkerst klaar maakt, inclusief alle tips over ingrediënten. Die filmpjes kun je heel gemakkelijk zelf maken met je moderne Smartphone.
18. Vraag een jongere medewerker maar hoe je dat moet doen.
19. Zorg dat je minimaal 40 van die filmpjes op je website hebt staan. En zet die links ook op de social media waarmee je werkt.
20. Waarom organiseer je niet een paar keer per jaar een cursus rond vis? Vier dinsdagavonden (eventueel in de winkel) een kleine groep consumenten lesgeven over vis en visgerechten. De consument leren koken, bakken, grillen, stoven etc. En uiteraard laten proeven met een bijpassende wijn. Er zijn heel wat consumenten die daar graag geld voor willen betalen.

Stap over je aarzeling heen

Er is veel meer over te vertellen. Ik hoor vaak “Jan-Willem, dat vind ik allemaal veel teveel gedoe”. Dat is niet mijn vak”. Dan zeg ik twee dingen:
a. Het is geen gedoe, want je hoeft het wiel niet uit te vinden. Je kunt het heel goed samen doen met collega’s. Je kunt het zelfs samen doen met je organisatie waar je lid van bent.
b. Je moet léren om dit leuk te vinden. Jij bent de specialist. Als jij het niet doet, wie dan? Ga je wachten tot de supermarkt dit ook van je afpakt?

Dagje uit

En dan heb ik het nog niet eens gehad over de unieke kans om klanten te laten sparen voor een dagje uit op een viskotter. Dat kun je via je leverancier allemaal (laten) regelen. Het hoeft niet gratis, want een dagje uit mag echt wel iets kosten. Maar als je er een onvergetelijke dag van weet te maken, dan heb je een bus vol ambassadeurs gecreëerd.